Bruce Tuckman w 1965 roku określił cztery etapy, przez które przechodzi każda grupa zanim stanie się zespołem. Te etapy to (Tuckman, 1965):
- 1. Formowanie zespołu (Forming) – formowanie się zespołu, poznawanie się, określanie zasad współpracy.
- 2. Rozwiązywanie trudności i konfliktów (Storming) – okres burzy, czyli powstawania i rozwiązywania konfliktów.
- 3. Organizowanie zespołu i budowanie zaufania (Norming) – faza normowania, organizowania się zespołu (przyjmowania ról zespołowych oraz budowania zaufania w zespole).
- 4. Współpraca (Performing) – faza wykonywania, czyli wysokoefektywnej pracy zespołowej.
Te cztery etapy to teoretyczne sedno pracy zespołowej. Zajmując się praktycznym budowaniem zespołów można zauważyć, że to jednak nie wszystko. Co bowiem zrobić, kiedy trzeba zlikwidować zespół i zwolnić ludzi, albo przenieś ich do innego zespołu? Te cztery etapy nic o tym nie mówią. Dlatego w 1977 Tuckman zaproponował kolejny etap (Tuckman, Jensen, 1977):
- 5. Rozwiązanie zespołu (Adjourning) – podsumowanie pracy zespołu i pożegnanie odchodzących członków. Etap ten ma szczególne znaczenie z emocjonalnego punktu widzenia. Należy sprawić, aby wszyscy rozstali się w pokojowej atmosferze i przyszło im to łatwo. Kiedy dobrze zintegrowany zespół nagle kończy pracę, jego członkom trudno jest się nagle rozstać. Tęsknią za sobą i trudno aklimatyzują się w kolejnym zespole. Trzeba im w tym pomóc.
Dodanie piątego etapu znajduje szczególne zastosowanie w okresie zmian i zwiększonej niepewności. Wtedy wzrasta rotacja wśród członków zespołu. Jedni odchodzą, inni przychodzą. Często też zespoły dostają nowe zadania, a do ich grona dołączają nowi członkowie. Wszelkie większe zmiany w składzie zespołu pociągają za sobą konieczność podsumowania pracy zespołu, jego rozwiązania oraz zbudowania nowego zespołu.
Powyżej krótko opisałem etapy budowania zespołu Bruce'a Tuckmana. Jeśli potrzebujesz dokładnego opisu zapraszam tutaj:
- Etapy budowania zespołu Bruce'a Tuckmana - pełen opis
Jeśli szukasz ćwiczeń szkoleniowych uczących pracy zespołowej w oparciu o etapy budowania zespołu Bruce'a Tuckmana, polecam moją książkę z ćwiczeniami szkoleniowymi:
- Budowanie i doskonalenie zespołu
Jeśli potrzebujesz rozbudowanej gry szkoleniowej z tego obszaru, polecam grę:
- Human Jungle - Team (gra na etapy budowania zespołu Bruce'a Tuckmana)
Życzę wielu udanych zespołowych szkoleń :-)
Pozdrawiam,
Tomasz Dulewicz
Bibliografia:
- 1. Tuckman, B. W. (1965) Developmental sequence in small groups. (w:) Psychological Bulletin, Vol. 63, No. 6, 384-399
- 2. Tuckman, B. W., Jensen, M. A. (1977) Stages of small group development revisited (w:) Group and Organizational Studies, Nr. 2, 419- 427.