Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej Patricka Lencioniego

Pięć dysfunkcji pracy zespołowej Patricka Lencioniego

Według Lencioniego (Lencioni, 2016) wysokoefektywny zespół to taki, który sprawnie osiąga zakładane rezultaty. Niestety wielu zespołom nie udaje się to, gdyż powstrzymują je dysfunkcje pracy zespołowej. Są nimi: 

1. 1. Brak zaufania – członkowie zespołu nie znają się i boją się sobie zaufać. Boją się ze sobą otwarcie rozmawiać. Boją się mówić o swoich zachowaniach, słabych stronach, czy popełnionych błędach. Brak zaufania powoduje…
2. 2. Strach przed konfliktem – członkowie zespołu są bardzo bierni i wycofani. Nic nie mówią, bo boją się narazić innym osobom. Boją się, że swoimi słowami wywołają konflikt i zostaną zaatakowani. Przez to zespół nie rozwiązuje konfliktów, tylko „zamiata je pod dywan”. Strach przed konfliktem powoduje…    
3. 3. Brak zaangażowania – członkowie zespołu nie angażują się w prace zespołu. Zamiast aktywnie działać, wolą stać z boku i patrzeć jak inni pracują. Problem w tym, że zwykle tych „innych”, chętnych do pracy nie ma, bo wszyscy biernie czekają. A taka bierność powoduje…
4. 4. Unikanie odpowiedzialności – członkowie zespołu nie przestrzegają ustalonych zasad (standardów postępowania). Łamią je i unikają ponoszenia odpowiedzialności. Natomiast inne osoby boją się zwracać uwagę kolegom łamiącym zespołowe zasady. Z czasem większość osób łamie zespołowe zasady i nikt nie przywołuje ich do odpowiedzialności. A w takiej sytuacji powstaje…
5. 5. Brak przywiązywania wagi do rezultatów – członkowie zespołu nie przywiązują uwagi do wyników zespołu. Ważniejsze są dla nich ich indywidualne korzyści. Co więcej nie tylko nie dbają o wyniki zespołu, ale również działają na szkodę zespołu, jeśli tylko da im to jakieś indywidualne korzyści.

Powyższe dysfunkcje negatywnie wpływają na efektywność pracy zespołu. Powstrzymują go przed osiągnięciem bardzo wysokich wyników.

Dysfunkcje wynikają jedna z drugiej. Pierwsza powoduje drugą, druga trzecią, trzecia czwartą, a czwarta piątą. Dlatego w słabym zespole zazwyczaj występują wszystkie. Aby zespół stał się wysokoefektywnym, musi więc przezwyciężyć wszystkie pięć dysfunkcji. Zatem zespół powinien zamienić szkodliwe dysfunkcje na wspierające funkcje:

1. 1. Budowanie zaufania – członkowie wysokoefektywnego zespołu znają się nie tylko zawodowo, ale również prywatnie. Mówią więc otwarcie o swoich zachowaniach, słabych stronach, a nawet popełnionych błędach. Ludzie ufają sobie, są więc otwarci na innych i nowe rozwiązania. A to powoduje… 
2. 2. Doskonalenie zarządzania konfliktem – członkowie zespołu, którzy sobie ufają, nie boją się prowadzić gorących dyskusji na najtrudniejsze tematy. Kiedy zauważają przeszkodę, zaczynają żywiołowo dyskutować o niej. Nie obawiają się, że spowodują konflikt, gdyż są pewni siebie i wiedzą, że rozwiązanie konfliktu da więcej korzyści niż jego przemilczenie. Otwarcie więc dyskutują i sprawnie rozwiązują trudności. To z kolei powoduje…   
3. 3. Kreowanie zaangażowania – kolejne rozwiązane trudności i konflikty powodują coraz większe zaangażowanie w prace zespołu. Członkowie zespołu chętnie przedstawiają swoje pomysły, punkty widzenia i opinie. Decyzje podejmują dla dobra zespołu, a nie własnego. Dlatego zgadzają się na coś, co jest korzystne dla zespołu, a nie koniecznie dla nich samych. Co więcej robią to z pełnym zaangażowaniem, bo wiedzą, że zespół odniesie duże korzyści dzięki ich poświeceniu i w końcu spotka ich za to nagroda. Takie działanie dla dobra zespołu powoduje… 
4. 4. Przyjmowanie odpowiedzialności – członkowie zespołu przestrzegają zespołowych zasad i standardów, gdyż widzą, że przynoszą one korzyści zespołowi. Kiedy cały zespół jest chwalony i nagradzany, to owe pochwały i nagrody trafiają również do jednostek. Nic więc dziwnego, że każdy członek zespołu przestrzega zespołowych zasad, które dają sukcesy i nagrody. A kiedy ktoś zapomina się i łamie zasady, wtedy wszyscy szybko przywołują go do porządku. Szybko mówią mu co powinien zrobić, aby zespół odnosił sukcesy i był nagradzany. Wszyscy przyjmują odpowiedzialność za przestrzeganie zespołowych standardów. Taka postawa powoduje wysokie wyniki, czyli ma miejsce…
5. 5. Koncentracja na rezultatach – zespół odnosi wysokie wyniki, gdyż przestrzega wysokich standardów pracy, a te prowadzą do wysokich wyników. Członkowie zespołu są skoncentrowani na robieniu tego, co przynosi korzyści i sukcesy całemu zespołowi, więc zespół odnosi wysokie wyniki. Nikt nie działa na szkodę zespołu w imię własnych korzyści, gdyż każdy wie, że działając zespołowo odniesie większe korzyści i nagrody.

Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej Patricka Lencioniego

W jaki sposób przejść od szkodliwych dysfunkcji do wspierających funkcji?

Możemy sięgnąć po książkę Patricka Lencioniego „Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej”. Autor krok po kroku opisuje co można zrobić, aby przezwyciężyć pięć dysfunkcji pracy zespołowej. Np. dla przezwyciężania obaw związanych z konfliktem poleca przeprowadzić testy MBTI i przedstawić członkom zespołu ich wyniki – tj. powiedzieć w jaki sposób reagują oni na konflikty. Proponuje również wiele różnych prostych ćwiczeń szkoleniowych.

W mojej opinii wszystkie te rozwiązania są bardzo proste i mało angażujące. Dlatego zaprojektowałem grę „Human Jungle – Team 5” i wkomponowałem w nią własne bardziej angażujące sposoby przezwyciężania dysfunkcji pracy zespołowej. Uczyniłem to, bo potrzebowałem narzędzia bardziej praktycznego i angażującego niż testy i proste ćwiczenia opisane w książce. 

Dzięki zastosowaniu rozbudowanej gry szkoleniowej, a nie prostych ćwiczeń i testów, oszczędzamy również czas! Przeprowadzenie zespołu przez wszystkie dysfunkcje, a potem funkcje metodami opisanymi w książce zajmie kilka dni. Natomiast w grze zrobimy to już wciągu 15-20 minut!

Już pierwsza rozgrywka pozwala doświadczyć pięciu dysfunkcji pracy zespołowej oraz ich przezwyciężania. Rozgrywka jest tak skonstruowana, że gracze wciągu 15 minut przechodzą kolejno przez pięć dysfunkcji pracy zespołowej i je przezwyciężają - zamieniają na wspierające funkcje. Natomiast w kolejnych rozgrywkach rozwijają owe wspierające funkcje pracy zespołowej.

Wciągu 15 minut gracze przechodzą przez wszystkie dysfunkcje i w mniejszym, lub większym stopniu przezwyciężają je. Po rozgrywce często dziwią się jak do tego doszło? Jak to się stało, że w tak krótkim czasie:

- przezwyciężyli lęk związany z brakiem zaufania – zaczęli się wspierać
i ufać sobie,
- rozwiązali trudności i konflikty,
- porzucili własne interesy i zaangażowali się w działanie dla dobra zespołu,
- zaczęli brać odpowiedzialność za przestrzeganie zasad,
- zaczęli odnosić bardzo wysokie wyniki.

Kiedy gracze zaczynają się nad tym wszystkim zastanawiać, przeprowadzamy analizę gry. W tym celu możemy skorzystać z trzech narzędzi zaprojektowanych specjalnie do tej gry. Są nimi:

• - Analiza mapy zespołu,
• - Analiza sytuacji zespołu,
• - Analiza sytuacji prawdziwego zespołu.

Dzięki nim gracze wyciągają wnioski z gry i tworzą nowe rozwiązania, pozwalające usprawnić sposób gry. Następnie rozwiązania z gry przenoszą na realia prawdziwego zespołu. Analizują także sytuację prawdziwego zespołu i tworzą praktyczne rozwiązania pasujące do codziennych realiów.

Dzięki tym narzędziom wyciąganie wniosków z gry i tworzenie rozwiązań jest bardziej uporządkowane. A samą grę o wiele łatwiej jest przełożyć na codzienną pracę zespołu. Gra wraz z narzędziami analizy jest też bardziej skuteczna od gier ich pozbawionych.

Kolejne rozgrywki dotyczą coraz bardziej szczegółowych aspektów pracy zespołowej oraz kierowania zespołami. Dlatego do analizy pierwszej rozgrywki używamy najprostszego narzędzia – Analizy mapy zespołu. W kolejnych rozgrywkach używamy pozostałych dwóch narzędzi oraz zmodyfikowanych ich wersji – dostosowanych do tematyki rozgrywek.

Motywacja wewnętrzna również jest ważna

W grze piątą funkcję pracy zespołowej wzbogaciłem też o motywację wewnętrzną. Patrick Lencioni w swojej książce nic o niej nie pisze, ale według mnie odgrywa ona dużą rolę w osiąganiu ambitnych wyników, toteż dodałem ją do gry.

Zatem, w jaki sposób przejść od szkodliwych dysfunkcji do wspierających funkcji?

Najlepiej najpierw przeczytać książkę Patricka Lencioniego „Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej”, a potem sięgnąć po grę szkoleniową „Human Jungle – Team 5”.

Dzięki użyciu gry nauczymy nasz zespół przezwyciężania pięciu dysfunkcji pracy zespołowej w o wiele szybszy oraz bardziej praktyczny i angażujący sposób.

Życzę wielu udanych zespołowych szkoleń :-)

Pozdrawiam,
Tomasz Dulewicz

Bibliografia:

1. Lencioni, P. (2016). Przezwyciężanie pięciu dysfunkcji pracy zespołowej. Warszawa: MT Biznes